Ricardo Mairal: "A UNED apostou por tender pontes entre as diferentes disciplinas e saberes"

O reitor da UNED inaugurou o curso académico 2022-23 nun acto cun significado especial ao celebrarse os 50 anos "facendo Universidade, desde o rigor académico e intelectual, cunhas señas de identidade propias e cunha esencia diferencial, que hoxe é sinónimo tanto de excelencia académica así como de compromiso social e territorial".  A ministra de Ciencia e Innovación recoñeceu o labor que desenvolve a UNED desde 1972, "a universidade pública máis grande de España tanto en número de estudantes como en oferta académica".

OURENSE, 18 de outubro de 2022. Con solemnidade celebrouse o acto de inauguración do Curso Académico 2022-2023 na UNED. Acto presidido por Diana Morant Ripoll, Ministra de Ciencia e Innovación; o Reitor, Ricardo Mairal Usón; Manuel Arellano González, membro do Consello Social da UNED; Rosa María Martín Aranda, Vicerreitora de Investigación e Vicerreitora Primeira e Rebeca de Juan Díaz, Secretaria Xeral.

No salón Emilio Lledó do edificio de Humanidades, había autoridades do Goberno, do Parlamento e da Comunidad de Madrid, autoridades civís e militares, decanos e directores; persoal docente e investigador, persoal de administración e servizos, estudantes; un numeroso grupo de directores de centros asociados, profesores titores e PAS. 

A secretaria xeral, Rebeca de Juan, mostrou a memoria do curso anterior. "Foi un curso marcado pola efeméride dos 50 anos da creación da UNED. Estamos, nestes momentos, inmersos en importantes e moi merecidas celebracións que conmemoran a existencia da nosa institución. Non esquezamos que naceu co propósito de levar a educación superior de calidade a calquera punto do noso país e do mundo. Hoxe, os datos aválannos e podemos, un ano máis, dicir orgullosos que, entre todos, cumprimos a nosa misión fundacional. Actualmente, formamos a máis de 160.000 estudantes distribuídos en 122 países dos 5 continentes. O escritor William Arthur Ward dicía 'sentir gratitude e non expresala é como envolver un agasallo e non dalo'. E seguindo esta imaxe, permítanme, que envolva o agasallo da nosa gratitude nun valioso recoñecemento a cantos nos precederon no noso labor, nas nosas responsabilidades. Grazas aos nosos reitores e reitoras, que hoxe homenaxeamos, e aos seus equipos, por dar o mellor de si mesmos para patronear esta gran institución. Grazas ao persoal docente e investigador, ao persoal de administración e servizos, aos profesores e profesoras titores e aos nosos estudantes que formaron parte desta universidade durante estes 50 anos, construíndo día a día co seu esforzo e traballo a UNED que hoxe somos, un referente da educación universitaria semipresencial e en liña no noso país".

Durante o curso académico 2021-2022 produciuse un descenso no número de estudantes matriculados Nesta análise realízase unha reflexión a partir dos datos que presentan algunha variación significativa e que nos orientan sobre as tendencias observadas, xunto a unha valoración de noso desempeño e a súa idoneidade. Análise e valoración nos estudos de grao (-11%) e no número de créditos matriculados (-10,4%) con respecto ao curso académico pasado. Con todo, se comparamos estas cifras coas do último curso prepandemia, curso académico 2019-2020, o número de estudantes matriculados nos estudos de grao mantéñense nos niveis do devandito curso (-1,9%), mentres que se dá un incremento destacable no número de créditos matriculados (11,8%). Igualmente, hai que sinalar que os estudantes de máster e doutoramento mantivéronse nos niveis do curso anterior e son lixeiramente superiores aos niveis do curso 2019-2020 (3,8% en másteres, 1% en doutoramento). A UNED continúa sendo con diferenza a universidade española co maior número de estudantes: máis de 140.000 en estudos oficiais, un 13,16% de todos os estudantes de grao do país confían na UNED para a súa formación. Dita cifra incrementouse en máis de 3 puntos porcentuais respecto a a do curso 2020-2021. É relevante o incremento experimentado no número de estudantes internacionais na UNED (4%). A memoria mostra, ademais, o esforzo e bo facer do noso persoal docente e investigador (PDI) nos últimos anos que se puxo de manifesto nuns bos resultados en investigación. Iso demóstrao o feito de que en máis dun 10%, do número de artigos publicados en revistas do primeiro cuartil, así como do número de publicacións (3,3%) con respecto ao ano anterior. Así mesmo, é importante sinalar o aumento en máis dun 32% con respecto ao ano anterior no número de citas dos artigos publicados polos nosos investigadores. Tamén hai que facer especial mención á produtividade científica dos investigadores da Facultade de Educación e da Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Industriais, que un ano máis aparecen na prestixiosa Clasificación de Universidades de Shanghái 2021.

Rebeca de Juan deu conta da memoria do curso académico anterior neste acto solemne na UNED, intervención que incluíu a proxección dun video resumindo os datos.

Egresados e empregabilidade

O número de egresados incrementouse notablemente respecto ao do curso anterior nas titulacións de grao e lixeiramente nas de mestrado, nun 13% e en 2,5%, respectivamente. Aproximadamente o 83% dos nosos egresados de grao e o 90% dos nosos egresados de mestrado están a traballar aos tres anos de finalizar a titulación, aínda que o 77% dos egresados de grao e o 74% dos egresados de mestrado xa dispoñían dun traballo cando iniciaron os seus estudos na nosa universidade. Unha boa noticia que se desprende dos datos é que os títulos obtidos na UNED permitiron, aproximadamente, a un 39% dos egresados en grao e a un 50% dos de mestrado mellorar de categoría laboral. Obsérvase unha lixeira melloría no grao de satisfacción dos nosos estudantes de titulacións de grao. Hai que facer especial mención a que a UNED ocupa os postos terceiro e quinto no concepto de empregabilidade dos estudantes nas áreas de Ciencias e Artes e Humanidades, respectivamente, no Ou-clasificación 2020, elaborado e publicado pola Fundación BBVA e o IVIE (Instituto Valenciano de Investigacións Económicas).

A secretaria xeral agradeceu a "entrega e dedicación a esta institución" das 34 persoas do PAS e 55 docentes que se xubilaron, desexándolles o mellor para a súa nova etapa vital. Agradeceu igualmente o traballo de cantos colaboraron na organización e realización deste acto. Houbo tamén un emotivo recordo para os compañeiros fallecidos no último curso:

• D. Fidel José Fernández y Fernández Arroyo.

• D.ª Beatriz Hernando Boto.

• D. Julio Francisco Neira Jiménez.

• D. Jacinto C. Rivera de Rosales Chacón.

• D. Ángel Sanginés Oliver.
• D. Juan Antonio Vicente Virseda.

Lección inaugural

Unha vez exposta a memoria, interveu a profesora Ana Suárez Miramón, catedrática emérita de Literatura Española e Teoría da Literatura da Facultade de Filoloxía, para pronunciar a Lección inaugural titulada: O patrimonio cultural do teatro de Calderón coa que rendeu homenaxe ao legado cultural do dramaturgo, escritor e sacerdote Calderón de la Barca. "A dialéctica do seu teatro empregouna sobre todo para mostrar os problemas do individuo e a condición da súa existencia. Adiantándose ao pensamento existencialista, a Kierkegaard e a Unamuno, mostra a agonía humana, sempre en loita entre contrarios; entre razón e fe, liberdade e fatalismo, conciencia individual e autoridade, atracción dos sentidos e necesidade espiritual, ansia de espazos infinitos e finitud da vida, sometendo a súa existencia á proba dun vivir sempre inestable para desembocar na morte, que en varias obras interprétase como 'perder o ser', aínda que fronte a esa visión destrutora tamén invoca, como crente, a salvación cristiá, pero as dúas tendencias están presentes e precisamente esa dualidade adianta a modernidade do seu pensamento. Na comedia A vida é soño dramatizou con toda grandeza o problema de realidade e soño como dualidade da percepción que produce a incerteza humana. A tensión constante do movemento das almas, en expresión cervantina, exprésase mediante o dinamismo do discurso, das accións e das anotacións escénicas. Mesmo serve para xustificar o ascenso e caída das nacións, pero tamén para trasladar a historia do pasado ao seu presente, como os modelos de Grecia e Roma", dixo a relatora.

Ana Suárez pronunciou a lección de apertura referíndose ao patrimonio cultural na obra do dramaturgo Calderón de la Barca.

Ministra de Ciencia e Innovación

A ministra Diana Morant destacou que o Goberno está a apostar pola I+D+i a través de medidas como a nova Lei de Ciencia, a Tecnoloxía e a Innovación, xa en vigor, "que dignifica as condicións laborais da comunidade científica e innovadora do noso país e blinda un financiamento público en I+D crecente e estable".

Morant manifestou que esta norma tamén reduce a burocracia coa que lidan os investigadores e investigadoras, activa novos mecanismos de colaboración público-privada para fortalecer o músculo innovador e tecnolóxico de España presentado o maior investimento en ciencia e innovación da historia do noso país a través do Proxecto de Lei de Orzamentos Xerais do Estado 2023. En concreto, o orzamento non financeiro do Ministerio, que alcanza os 3.991 millóns de euros, crece por terceiro ano consecutivo e case duplica o investimento directo en ciencia e innovación desde 2020".

Durante a súa intervención, a ministra tamén subliñou a acción conxunta que realizan os distintos Ministerios para fortalecer a ciencia, a innovación e a educación, que son os piares do desenvolvemento do noso país e do Estado de Benestar. Expuxo Morant que as universidades españolas representan ao redor do 60% da investigación que se realiza en España e recoñeceu o labor da Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED), "que leva máis de cinco décadas cultivando talento, sementando progreso e anticipándose ao futuro. A UNED é a universidade pública máis grande de España tanto en número de estudantes como en oferta académica, que combina a docencia en liña co acompañamento presencial dos seus estudantes. 

A ministra de Ciencia e Innovación, Diana Morant, durante a súa intervención no acto de apertura do curso académico da UNED.

Discurso do reitor, Ricardo Mairal

O reitor, Ricardo Mairal, agradeceu o apoio da Ministra de Ciencia e Innovación á UNED, "que tanto ten que ver tamén coas políticas educativas municipalistas que vostede coñece moi ben debido á súa experiencia como Alcaldesa de Gandía onde a UNED ten presenza desde 1987 e que vostede recoñeceu como un proxecto prioritario. Sen dúbida, a nosa Universidade é un dos proxectos educativos máis salientables e sobresaíntes para impulsar políticas sociais de amplo espectro". Mairal tamén mostrou o seu agradecemento á Secretaria Xeral, "pola excelente memoria que presentou e que contén unha relación fiel da nosa realidade, as nosas aspiracións, as nosas ambicións e os nosos logros. Seguir facendo UNED é o que nos une, é o noso compromiso, ao que nunca imos renunciar. Moitas grazas, secretaria xeral, polo gran traballo que vostede e o seu equipo realizaron, de novo, nun ano hartamente complicado desde o punto de vista organizativo para a secretaría xeral".

Mairal Usón tivo palabras de agradecemento para a conferenciante, a profesora Ana Suárez Miramón: "A súa lección maxistral sintetiza e explica un universo tan complexo e fascinante como o dun dos nosos dramaturgos españois máis xeniais: Calderón da Barca, cuxos espazos cruzados entre a vixilia e o soño, a teatralidade da arte e a vida culta, móvense entre o indiscernible dos reflexos poéticos e as esixencias do pensamento crítico aplicable ás realidades políticas en necesaria

transformación".

Na mesa estaban Rosa María Martín Aranda, Diana Morant Ripoll; Ricardo Mairal Usón, Manuel Arellano González e Rebeca de Juan Díaz.

Novos profesores

 "Quero felicitar efusivamente aos novos profesores funcionarios que tomaron posesión solemne das súas prazas durante o curso pasado como Profesores Titulares e Catedráticos de Universidade. Igualmente, quero felicitar a todos os profesores axudantes doutores que pasaron a ser contratados doutores e tamén aos máis de 50 novos profesores que entraron a formar parte desta universidade. A todos e todas, quero expresarvos os meus mellores desexos nesta nova singradura académica, pois estou seguro de que ostentaredes con honra as máximas credenciais do maxisterio e a Investigación, da coordinación e a xestión, así como da transferencia do coñecemento. Sodes parte fundamental do presente da UNED e sobre o voso esforzo xa descansa o seu futuro". 

A celebración incluíu o xuramento de novos catedráticos e profesores de universidade que desenvolverán o seu labor de investigación na UNED

Nas solemnidades da UNED non faltan os anteriores reitores e membros dos seus equipos. "A apertura deste curso ten un significado especial pois celebramos o noso quincuaxésimo aniversario: 50 anos facendo Universidade, desde o rigor académico e intelectual, cuns acenos de identidade propias e cunha esencia diferencial, que hoxe é sinónimo tanto de excelencia académica así como de compromiso social e territorial", destacou Ricardo Mairal, para engadir que neste medio século "logramos moito. Podémolo dicir con san orgullo e parella ambición de futuro. Por todo iso, a miña máis sincera felicitación aos reitores e reitoras que me precederon e aos seus equipos, así como a toda a comunidade universitaria, pois grazas ao voso traballo, o voso compromiso institucional e o talante universitario da vosa vocación, hoxe celebramos con merecido orgullo os primeiros 50 anos e co alento desta emoción afrontamos o presente e abrazamos o futuro máis inmediato cun decidido entusiasmo e optimismo e a profunda convicción no papel da Universidade como esperanza racional para a construción dunha sociedade máis ilustrada, máis crítica e máis solidaria".Ricardo Mairal dirixíndose aos espectadores que seguiron o acto tanto presencialmente como a través de internet. 

Segundo o reitor da UNED, "cada vez somos máis conscientes de que sen o recoñecemento e a gratitude non hai nin memoria nin transmisión. Sempre defendín que a creatividade do mellor futuro por-vir, debe ser interpretada desde a gratitude e o recoñecemento dos legados e filiacións que están na alma da Amizade: a Philía da Universidade. Queridas amigas e amigos: sen o voso goberno non chegariamos ata aquí nin seriamos o que somos nin seremos. O facho da nosa Universidade foi pasando durante 50 anos polas vosas mans e o voso esforzo inmenso. Sirvan estas medallas como símbolo material da transmisión de tal continuidade entre os nosos gobernos axuntados e do debido recoñecemento ao voso e ao dos vosos equipos".

Profesores, catedráticos, decanos, directores e membros do equipo reitoral ocuparon as filas da parte esquerda do salón Emilio Lledó da UNED. 

Momento actual

A continuación, Ricardo Mairal esbozou unhas reflexións sobre o momento actual pois, aínda que aínda que é certo que vivimos en tempos convulsos presididos pola incerteza -pandémica, xeopolítica, económica e enerxética- á vez "os desafíos son apaixonantes, inmensos e suxestivos e somos conscientes dos retos que nos expón o futuro inmediato pois agora máis que nunca o papel da Universidade e, moi en particular da educación, a investigación e da ciencia é clave para dar resposta aos moitos desafíos que estamos a vivir: na Sociedade Postcovid e os retos da resposta á guerra e ao cambio climático; á transición ecolóxica e dixital, e aos nosos desafíos sociais, mentais e culturais-naturais ou políticos no seu conxunto, como a nosa ministra dicía no seu discurso de toma de posesión e cito: 'A Ciencia é a resposta. A Innovación é a mirada… Mentres que compartir, escoitar, dialogar e sumar, é a maneira… para dar lugar a unha sociedade máis xusta e igualitaria'. Señora Ministra: estimo que non se pode dicir mellor e poño a acción discursiva baixo o marco destas palabras súas, que estou a facer miñas, para compartir con vostedes o admirable compromiso da UNED coa ciencia, articulando programas de investigación que dean resposta a estes retos, inspirados pola innovación, a ciencia aberta e a ciencia cidadá", manifestou Mairal Usón.

Investigación na UNED

Unha universidade non é tal se falta a investigación. Por iso o reitor aludiu a Santiago Ramón e Cajal para lembralo cando sostiña que é fundamental transformar a Universidade, consagrada fundamentalmente á colación de títulos, nun centro de impulsión intelectual. Precisamente celebrábase o 17 de outubro o 170 aniversario do nacemento do Premio Nobel español. O reitor da UNED salientou que precisamente á vez que se celebraba o solemne acto académico de apertura do curso, na Facultade de Psicoloxía comezaba unha xornada de homenaxe a Ramón e Cajal mostrando algunhas das súas obras, dixo, "que non deixan de ser unha combinación de arte e ciencia". E na conveniencia de lembrar ao insigne científico, Mairal indicou que, "neste sentido, a UNED, desde a súa fundación, foi e é unha universidade investigadora comprometida co avance do coñecemento, coa innovación e coa resolución dos novos problemas e retos aos que se enfronta a nosa sociedade pois defendemos que a consecución de todos estes desafíos depende do peso que asignemos á ciencia nunha universidade consciente do seu saber e capaz de anticipar. Si, a ciencia é a resposta e, tamén, a nosa esperanza racional". 

Manifestou o reitor que en "o marco dos nosos Institutos de Investigación e Cátedras Universidade Empresa, os máis de 1.400 investigadores traballamos en proxectos que abranguen moi diversas áreas de coñecemento afrontando todos e cada un dos desafíos da sociedade do século XXI: a procura da paz, a seguridade e a defensa (IUGM, que cumpre 25 anos), as ciencias da saúde (IMIENS), a fisión nuclear; a Intelixencia Artificial e aplicacións de linguaxe natural; ciberseguridade e terrorismo; a pila de combustible de hidróxeno para submarinos da Armada Española; as faunas de dinosauros do Xurásico Medio; os materiais de grafeno, a Psicoloxía das adicións e do benestar emocional; as humanidades dixitais, a igualdade de xénero, o medio ambiente, a sustentabilidade, o envellecemento, o patrimonio cultural e artístico, a discapacidade, o dereito e a bioética, (Plan Xeral de Accesibilidade, ONCE +CERMI) e un longo etcétera e tamén, en colaboración cos nosos centros asociados, damos resposta ao reto demográfico, impulsando programas de investigación, transferencia e divulgación científica en forma de Cátedras de Investigación, convertendo os nosos centros asociados en foros dinamizadores do emprendemento e a empregabilidade desde a perspectiva da investigación. Sen dúbida, a ciencia na UNED é a resposta".

No seu discurso do solemne acto inaugural do curso académico 2022-2023, o reitor fixo fincapé en que "a ciencia é igualmente facer aprecio á imaxinación e a creatividade, dous valores que sempre nos permiten identificar o talento investigador a través dos premios de investigación, algúns xa cunha longa tradición como o Premio Elisa Pérez Vera e outros de máis recente creación, como o Premio Javier Muguerza. Permítanme que faga unha referencia especial ao Premio Elisa Pérez Vera pois a súa contribución non debe pasar desapercibida. Este premio permitiu visibilizar o traballo de tantas mulleres dedicadas á ciencia e os saberes cuxas achegas foron silenciadas durante séculos pola peor das violencias: a que se naturaliza e parece banal, ordinaria, difusa, como nos lembraba sabiamente Hanahh Arendt no seu inesquecible: A banalidade do mal. A sociedade ten unha débeda impagable coa contribución silenciada de todas mulleres á ciencia, e desde a UNED, con proxectos como este premio, fomos convertendo en memoria e recoñecemento, na medida do posible e desde logo dando lugar ao Futuro (anterior) que as rescate do esquecemento. Un futuro diferente onde a voz das mulleres científicas non sexa excepción, que os teitos de cristal, unha vez fracturados, non volvan rexenerarse e, en suma, este premio de investigación é hoxe xa un referente para a igualdade de dereitos e a equidade. É verdade que queda moito por facer, pero tamén é significativo o logrado e a súa orientación cara á paridade universal. Como ve, ministra, coincidimos en que a innovación é a mirada".

Aludiu Mairal á "necesidade de innovar como fonte para a procura de solucións imaxinativas e, de novo, creativas. Nesta teima, a UNED apostou por tender pontes entre as diferentes disciplinas e saberes, a tecnoloxía, as ciencias da saúde, as humanidades e as ciencias sociais. Curiosamente, mentres que outros constrúen muros, a ciencia na UNED colaborou activamente, desde a máis profunda convicción, a construír esas pontes, pois as pontes son inspiradoras e constitúen a base para a proxección do diálogo, a crítica e a dúbida, o rigor, a ambición construtiva que abraza sen medo á innovación, o respecto, a concordia e a filantropía, valores que curiosamente son os motores da Ciencia e o Coñecemento, dos que somos custodios na Universidade. De novo, querida Ministra, coincidimos na maneira de facer ciencia desde o respecto aos valores universitarios e académicos". 

Esta intensa actividade investigadora que menciona o reitor da UNED, vese reforzada por unha non menos intensa actividade formativa na Escola Internacional de Doutoramento, que no curso 21-22 contou con 2.024 matrículas formalizadas nos 21 programas de doutoramento. Delas, máis de catrocentas 400 foron de novo ingreso #ante as 1.000 preinscricións recibidas. Ademais, o carácter internacional dos estudos de doutoramento na UNED, a capacidade formativa e de atracción de talento concrétase tamén en que contamos cunha matrícula de 285 investigadores en formación de 42 nacionalidades diferentes. Cabe lembrar que no curso pasado defendéronse 186 tese doutoral que nos manteñen no primeiro cuartil das universidades españolas que máis teses defenden segundo datos do Observatorio do IUNE que se encarga de analizar a actividade investigadora da universidade española.

Ricardo Mairal Usón declarou na súa intervención: "Dacordo coa miña experiencia e criterio as situacións de maiores cambios son as que máis nos apuran á creación de novos coñecementos; coincido por iso cando se subliñaba non só o amparo que nos outorga a Ciencia en tempos recios, senón tamén a apelación á nosa responsabilidade de crear novas posibilidades e horizontes, para espazos de futuros inmediatos xa tanxibles: pois como dicía José Manuel Sánchez Ron: físico, historiador da Ciencia e membro da Real Academia Española: 'Cada un é libre de elixir o futuro que desexa e tenta conseguir; pero a miña elección é clara; quero que o meu país achegue de forma sistemática algo substancial á ciencia mundial". E engadiu que na UNED, "tras medio século de andaina, concordamos de maneira total niso: na esperanza racional que debuxan as esixencias deste horizonte, sen esquecer a gratitude reflexiva facía quen nos preceda. Xa o dicía tamén con fondura a malagueña María Zambrano: 'As utopías nacen soamente dentro daquelas culturas onde se atopa claramente deseñada unha idade feliz que desapareceu'. Pero non para sempre -se podería engadir en vivo diálogo con ela-, pois os novos Profesores que agora se incorporan; todas e todos os que nos precederon; os novos estudantes e os novos proxectos que tanto nos ilusionan, no medio de tempos duros, recios e incertos, necesítannos a todas e todos. E podemos axuntar as nosas forzas. Trazando pontes, si: interdisciplinares, internacionais, colaborativos e participativos, para que o amparo da Ciencia, a Tecnoloxía e a Investigación creativa, sexan a resposta, a innovación, a mirada e os valores académicos, a maneira. Eu teño toda a miña esperanza racional e o meu empeño, depositados niso e na UNED. E conto, desde logo para lograr esa sociedade máis xusta e mellor: máis habitable, con todas vós e vós na cotiandade do noso traballo e esforzos científicos e racionais, educativos e sociais. É a nosa vocación, é a nosa razón de ser".

Na imaxe, todos os reitores que tivo a UNED pousan co actual, Ricardo Mairal, excepto Manuel García Garrido, cuxa viúva subiu a recoller a medalla. 

No cincuentenario da UNED, as medallas de honra queren homenaxear á comunidade universitaria, que durante estes anos foi partícipe de facer da UNED a institución que é hoxe. En representación de todos os que contribuíron a converter esta universidade no referente académico, científico, tecnolóxico e social que é hoxe, recolleron as medallas de honra os reitores honoríficos da UNED: Manuel García Garrido (1972-1974), Juan Díez Nicolás (1974-1978), Tomás Ramón Fernández Rodríguez (1978-1982), Elisa Pérez Beira (1982-1987), Mariano Artés Gómez (1987-1995), Jenaro Costas Rodríguez (1995-1999), Jaime Montalvo Correa (1999-2000), Araceli Maciá Antón (2001-2005), Juan Antonio Gimeno Ullastres (2005-2013) e Alejandro Tiana Ferrer (2013-2018).

Entregadas as medallas aos ex reitores da UNED, Mairal terminou o reitor o seu discurso desexando a toda a comunidade universitaria da UNED "un magnífico Curso Académico 2022-2023 de longo alento, de longo futuro dando cada un o mellor de si mesmo. Pois tamén na acción e a obra ben feita atopa a razón algunha compracencia". Acto seguido, en nome da súa Maxestade o Rey, o reitor declarou inaugurado o Curso Académico 2022-2023. 

O director de UNED Ourense pousa co reitor da UNED tras finalizar a celebración da apertura do curso 2022-23.

O acto académico resultou solemne como merece esta convocatoria anual de máxima importancia para a Universidade. Ata alí desprazáronse numerosos directores dos centros asociados de toda España, entre eles o director de UNED Ourense, Jesús Manuel García Díaz.

UNED Ourense

Comunicación