OURENSE, 10 de marzo de 2020.- Na sede de La Molinera tivo lugar este martes a reunión programada polo alcalde de Ourense, Gonzalo Pérez Jácome, coas diversas administracións públicas que participarán no proxecto do Centro de Intelixencia Artificial promovido desde o Concello. Na mesa de reunións sentaron, por parte municipal, Gonzalo Pérez Jácome, alcalde; David Olivieri, inminente director do centro de IA, e Gonzalo Alonso, interventor municipal. Tamén estaba o coordinador da Molinera, César Pichel. Por parte da Deputación acudiu o seu presidente, José Manuel Baltar Blanco. Desde a Xunta veu o director do Instituto Galego de Promoción Económica (IGAPE), Juan Manuel Cividanes Roger, que acudiu tamén representando ao Conselleiro de Industria.
Pola Uvigo estaban o seu reitor, Manuel Reigosa Roger, e Francisco Javier Rodríguez Martínez, director da Escola Superior de Enxeñería Informática. A UNED estivo representada polo director da súa sede en Ourense, Jesús Manuel García Díaz e polo vicerreitor adxunto de Investigación e Transferencia, Julio Gonzalo Arroio.
O alcalde de Ourense desexa que este proxecto de centro de IA “non teña marcha atrás, é unha idea que partiu da alcaldía”. Anunciou que nuns meses adxudicarase a praza do director “e as primeiras contratacións farémolas xa. A idea é que no prazo dun ano ou ano e medio teñamos unha administración propia que leve este centro de intelixencia artificial. Descartamos o edificio da Deputación, que aínda que é espectacular, onde hoxe hai douscentos programadores, cremos que coa Molinera chéganos porque é máis vendible e máis interesante empregalo para este fin. Se co tempo o centro de intelixencia artificial crece teriamos que dotalo doutro edificio”.
David Olivieri falou dos perfís de traballadores que necesitará este centro, todos eles altamente cualificados, desde programadores a nivel de graduados en Informática que poderían desenvolver proxectos concretos coa Administración para mellorar procesos dentro do Concello e da Deputación ata xente que desenvolverían proxectos máis innovadores que requiren conexión con distintos sectores, que necesitan conseguir fondos europeos. E investigadores, mediante contratos pre e post doctorais para facer proxectos con fondos de fóra, en convocatorias nacionais e internacionais, o que dará certa entidade ao centro de IA.
Nesta reunión que supón un avance na consecución do centro, todas as partes coinciden en que este deberá chegar a ser autoxestionado, aínda que ha de arrincar con axuda pública. O presidente da Deputación sinalou que é conveniente que este proxecto iníciese xa desde o Concello e para iso é necesario constituír nos próximos días unha comisión técnica que avance en paralelo. Baltar sinalou que é bo fixar fases e “empezar aos poucos”. E foi firme: “A colaboración da Deputación será plena. Convén que o centro de IA de Ourense diferénciese do de Santiago. Núñez Feijoo anunciou un centro de IA para Ourense e onte volveuno a reivindicar nunha reunión con empresarios. Fagamos números e a Deputación poderá colaborar economicamente. Fagamos unha memoria descritiva técnica con esa comisión”. Baltar non quere que todo isto redúzase só a unha idea, pediu un cronograma, que se vexa a especialización do centro e que se faga un chamamento á colaboración privada.
Cividanes sinalou que o proxecto dun centro de IA para Ourense ten a suficiente entidade como para ser un deses plans ambiciosos cos que paliar o despoboamento e o evejecimiento que padece o interior de Galicia e engadiu: “Transmito o firme compromiso da Xunta de Galicia de apoiar este proxecto”.
O vicerreitor adxunto de Investigación e Transferencia da UNED, Julio Gonzalo, expuxo que nesta Universidade “hai máis de 50 investigadores en diversos campos da Intelixencia Artificial como o Procesamento da Linguaxe Natural ou a visión artificial. A través de proxectos de investigación e transferencia de ámbito nacional e internacional veñen desenvolvendo aplicacións en ámbitos como o da biomedicina, as redes sociais e as humanidades dixitais. Unha das súas catedráticas, a profesora M. Felisa Verdejo, foi premio nacional de Informática José García Santesmases polas súas contribucións ao campo do Procesamento da Linguaxe Natural. Esta actividade investigadora ten tamén unha vertente docente que se reflicte no doutoramento en Sistemas Intelixentes e nos másteres oficiais en Intelixencia Artificial, Tecnoloxías da Linguaxe e Ciencia de Datos”. Engadiu que a presenza da UNED non pode ser máis oportuna e que este centro de IA chega “nun momento moi interesante pois o feito de traballar nun marco tan restrinxido pola Lei de Protección de Datos no noso país pode ser e debe ser unha oportunidade”.
O director da UNED en Ourense lembrou que o reitor, Ricardo Mairal, non dubidou en mencionar o Centro de Intelixencia Artificial de Ourense como un dos proxectos de interese nos que a Universidade Nacional de Educación a Distancia vincularase, dentro do seu Plan Estratéxico. Así o dixo nun discurso institucional ante o Claustro da Universidade en preseza do ministro Pedro Duque, o pasado xaneiro, co gallo da concesión do doutoramento Honoris Causa a Almudena Grandes e a Darío Villanueva.
Precisamente a presenza da UNED neste proxecto ourensán debeuse á rápida xestión realizada o ano pasado polo seu director en Ourense, Jesús Manuel García, quen ao día seguinte de informar ao Reitorado estaba reunido co alcalde para transmitirlle institucionalmente o interese máximo da Universidade. A menos dunha semana, Pérez Jácome estáballo explicando en persoa a Ricardo Mairal na sede reitoral da UNED en Madrid. Esta Universidade foi a primeira en ter un convenio co Concello de Ourense, un acordo aberto a toda colaboración, non pechado.
O director da ESEI da Uvigo en Ourense, Francisco Javier Rodríguez, lembrou que o centro de IA “pode ser punteiro no ámbito da Administración”. Entusiasta mostrouse tamén o reitor da Universidade de Vigo, Manuel Reigosa, quen augura que este proxecto pode supoñer “un salto cuántico”. El ve que entronca moi ben co lema Ourense Provincia Intelixente, e pode dar “un bo servizo á provincia”. Tamén ve a ese centro desenvolvéndose como centro tecnolóxico, incluíndo a empresas, o que pode redundar en maior competitividade. E apuntou que coa maior celeridade materialícese un convenio inicial con outras empresas, ademais de estar nel a Xunta, a Deputación, o Concello, a Uvigo e a UNED. Nese acordo, como espera o alcalde, poderá estar tamén o Goberno de España.
Cada parte vai establecer aos seus representantes nas próximas reunións da comisión técnica que irá concretando o número de traballadores e o diñeiro que fará falta poñer para iniciar o proxecto tan pronto como nos próximos meses dispóñase de director e de persoal contratado.
Todos os participantes na reunión da Molinera abandonaron o edificio esperanzados. A próxima cita espérase para a semana entrante ou a seguinte como moi tarde. Tanto a Uvigo como a UNED achegarán capital científico, aspecto este de suma importancia para un centro que quere dedicarse á investigación.