Cuando Atenea camiña da man de Clío
O profesor Miguel Guerra recordou no Ateneo de Ourense como a Filosofía é fundamental no nosa vida e sociedade
OURENSE, 8 de novembro de 2018.- O profesor titor da UNED Miguel Guerra disertou sobre a necesidade e ata a beleza da Filosofía nunha conferencia organizada polo Ateneo de Ourense como parte da súa completa programación cultural anual. E así fixo un percorrido, pola Historia do Pensamento humano partindo do movemento helénico das polis gregas nas que xorde por primeira vez o tránsito do mito ao logos “aparecendo os primeiros pensadores cuxa vixencia nos segue iluminando hoxe en día como Pitágoras, Heráclito, Parménides.... que preceden ao pensamento socrático a partir do cal se comeza a xerar un relevante corpus teórico arredor das grandes e eternas preguntas da condición humana (Que nos fai realmente humanos? Cal é o sentido da vida? Cal é a esencia da Natureza e do Cosmos?...)”, indicou o relator. Guerra prestou especial atención á trinidade clásica composta por Sócrates, Platón e Aristóteles “cuxo maxisterio segue hoxe latente en todo buscador do coñecemento científico en ágoras modernas”. Engadiu o conferenciante que “non en balde ata a nosa contemporánea Universidade considérase lexítima herdeira da Academia platónica e do Liceo aristotélico tentando sementar nos nosos alumnos -discípulos dirían os clásicos- a rigorosidade do coñecemento platónico fuxindo de confundir grises fantasmagorías con realidades nas nosas cavernas contemporáneas e inculcando as claves do razoamento aristotélico cuxas regras lóxicas e rigorosos silogismos constitúen a base do método científico”.
Expuxo Miguel Guerra, que foi presentado pola presidenta do Ateneo, Isabel Salgado Parada, que é máis descoñecida para o gran público e con todo históricamente relevante para a comprensión da nosa contorna cultural “a achega do mundo Romano á evolución do pensamento humano a través especialmente de Séneca e o movemento estoico que tan profunda e coherentemente entroncará co pensamento escolástico na Idade Media” e con todos os movementos de corte ascético das ordes relixiosas mendicantes así como a posterior Reforma Protestante e Contrarreforma católica “en busca dun maior desprendemento do poder e a riqueza por parte dun estamento clerical que recolle a herdanza platónica a través de Plotino e especialmente dos escritos de S. Agustín e con fondas influencias aristotélicas a través de Santo Tomás de Aquino e todo o movemento dominico posterior consagrado ao desenvolvemento do seu pensamento”.
O profesor Miguel Guerra tamén se referiu a outra terna romana, “a formada por Séneca, Epícteto e Marco Aurelio, o coñecido como o emperador filósofo da dinastía Antonina, cuxas Meditacións seguen hoxe totalmente vixentes para os cidadáns do noso século XXI”. Engade o relator que quizá o mencionado emperador fose, “coa súa rigorosidade e eficacia, un dos mellores gobernantes, xunto con Trajano, óptimus princeps, da época clásica do Imperio seguindo os postulados do goberno dos sabios defendido xa por Pitágoras desde Crotona e por Platón cos seus errados intentos na illa de Siracusa”.
Dun modo didáctico, o relator trazou un percorrido pola historia da Filosofía tamén durante a Alta e a Baixa Idade Media para ver como o pensamento medieval foi conservando e reproducindo en forma de códices o saber antigo do mundo clásico, “ás veces con significativas desviacións para facelo máis coherente coa debida ortodoxia católica, ata a chegada do Renacemento, cando se produce un importante xiro antropolóxico poñendo xa á condición humana no centro da reflexión filosófica”, indicou.
Consciente Miguel Guerra da necesidade de que non se perda o estudo da Filosofía no sistema escolar, continuou no seu percorrido para chegar aos inicios do século XVIII, tempo no que tivo lugar unha “verdadeira eclosión do coñecemento ilustrado que deu lugar ao coñecido como Século das Luces, onde os pensadores europeos, especialmente franceses, xeraron grandes obras literarias que seguen formando parte esencial do acervo cultural das nosas sociedades desenvoltas desde o intento dunha abordaxe omnicomprensivo da realidade existente na Enciclopedia aos ideais políticos do Contrato Social: separación de poderes, lexitimación da democracia... que supoñen a base do funcionamento dos Estados sociais de dereito contemporáneos”. Seguro que este conferenciante conseguiu que máis dun espectador sentise animado a embarcarse na aventura filosófica para buscar novos horizontes. Tal é a importancia da Filosofía, que nos axuda a pensar mellor, coas ideas ordenadas e con espírito crítico.
