A UNED impulsa o doutoramento con dobre mención industrial e internacional

18 de abril de 2024

Eva Mª Bunbury Bustillo defendeu unha investigación sobre o factor relacional, competencias e estratexias de Programación Neurolinguística (PNL) en varios ambientes de aprendizaxe, aplicando o método The Bunbury way. Dita programación, sinala a nova doutora pola UNED, "impulsa a motivación, fomenta a autoconfianza e habilita a creación de estratexias comunicativas efectivas".

OURENSE,18 de abril de 2024. Coincidindo co décimo aniversario da Escola Internacional de Doutoramento da UNED (EIDUNED) esta universidade impulsa as teses con dobre mención: Industrial e Internacional, sirva como exemplo a tese recentemente defendida baixo o título: Factor relacional, competencias dixitais e estratexias de PNL en diferentes contextos de aprendizaxe: aplicación do método 'The Bunbury way', cuxa autora é Eva María Bunbury Bustillo. As directoras desta investigación son as catedráticas Sara Osuna Acedo, do Departamento de Didáctica, Organización Escolar e Didácticas Especiais da Facultade de Educación na UNED, e Carmen Marta Lazo, da Unidade Predepartamental de Xornalismo e Comunicación Audiovisual e Publicidade na Facultade de Filosofía e Letras da Universidade de Zaragoza.

Esta tese inscríbese na liña de investigación 2 do Doutoramento en Educación da EIDUNED: Innovación e Calidade das Actuacións e das Organizacións Educativas Presenciais e a Distancia, especificamente na Sublínea 2.3. Segundo Osuna Acedo, a tese posúe dous compoñentes fortemente interrelacionados: "un compoñente educativo máis un compoñente comunicativo". Toda a dirección educativa correu a cargo da doutora Sara Osuna Acedo, e toda a dirección comunicativa debeuse á doutora Carmen Marta-Lazo. Dita investigación doutoral enmárcase dentro da filosofía educomunicativa aplicada á aprendizaxe do inglés como segunda lingua, e a outros ámbitos de aprendizaxe, ademais do Factor Relacional, polo que requiriu unha dirección especializada neste ámbito de estudo. O traballo elabórase e presenta en formato de compendio de publicacións. Concretamente, a tese está integrada fundamentalmente por catro traballos científicos publicados en revistas e editoriais indexadas de alto nivel.

"O Factor Relacional, tanto na súa vertente social e humana, como na súa vertente dixital, constitúe a pedra angular deste traballo. Sobre ela susténtanse o resto dos conceptos. Así, as ferramentas e técnicas da PNL supoñen o medio para manter o factor relacional en marcha e as plataformas dixitais constituiron a contorna na que se moveron", sinala Bunbury Bustillo. "E, como vimos na cuarta publicación, a falta de relacións, lévanos á soidade percibida e non elixida, converténdose en factor de risco na saúde e benestar físico e emocional das persoas maiores", engade a nova doutora pola UNED. Segundo ela, "a eficacia da Programación Neurolingüística (PNL), sobre todo para fomentar a motivación, tanto no profesorado como no estudantado, quedou de manifesto. A figura de coach como guía no proceso de aprendizaxe, é outro dos elementos para ter en conta. Mediante técnicas de cambio e reestruturación cognitiva, a PNL emerxe como unha aliada que facilita a identificación e modificación de patróns de pensamento e comportamento, enriquecendo así o proceso educativo de maneira integral. A súa utilización non se restrinxe soamente á aula, se non que, ao aplicarse en grupos focales ou grupos de conversa, tal e como ocorreu no proxecto Gústanos Falar, ou como no resto de traballos de investigación no marco de Cidades Amigables coas Persoas Maiores, resulta moi interesante pola súa gran capacidade para fomentar a comunicación en todos os sentidos. Así, nos proxectos participativos que se presentaron e analizaron, empregándose técnicas de PNL para fomentar a intelixencia colectiva a través do consenso intelectual do grupo, buscando a suma de criterios".

De esquerda a dereita: Cristina Villalonga, da Universidade Nebrija, presidenta do tribunal; Edna Gómez, da Universidade de Cartagena de Indias, membro internacional do tribunal; Sara Osuna, da UNED, codirectora da tese; Eva María Bunbury, doutoranda; Carmen Marta Lazo, da Universidade de Zaragoza, codirectora da tese e Roberto Feltrero, da UNED, secretario do tribunal.

O manexo das Tecnoloxías da Relación, a Información e a Comunicación (TRIC), ofrece, sinala a nova doutora, "múltiples oportunidades ás persoas maiores, que na súa maioría non están a explotar: relacións non só cos seus contactos máis próximos, senón tamén con persoas de todo o mundo. Ocupar o tempo libre de forma ordenada, obter información certa e actual etc. A falta de acceso ás mesmas ponas en situación de desvantaxe e de vulnerabilidade fronte a outros colectivos de menor idade".

Ferramentas axeitadas

Explica Bunbury Bustillo que as técnicas de PNL que se recollen nas tres primeiras publicacións desta tese (o metamodelo, a ancoraxe, o rapport, os sistemas representacionales, as submodalides etc.) "constitúen ferramentas axeitadas para utilizar na dimensión e-Learning que articulan os tMOOCs. Nas contornas de ensino virtual faise necesario engadir un compoñente de motivación persoal para apoiar ás persoas participantes no proceso de aprendizaxe e que os resultados sexan óptimos. Para iso, o autocoñecemento e o desenvolvemento persoal convértense en ferramentas potentes que impulsan o proceso mediante as técnicas de PNL e a comunicación non verbal, salientando o carácter intercreativo do proceso, o transnacionalismo, a temporalidade aberta e a transferencia de aprendizaxe cara á profesión". Pero, máis aló da simple utilización de técnicas na aula, "a eficacia da PNL maniféstase de maneira destacada no papel dos equipos docentes como guías no proceso de aprendizaxe. A PNL impulsa a motivación, fomenta a autoconfianza e habilita a creación de estratexias comunicativas efectivas. A maiores, revélase como unha ferramenta valiosa para abordar aspectos adicionais, tales como a resolución de conflitos e a mellora das relacións interpersoais. A través de técnicas de cambio e reestruturación cognitiva, a PNL emerxe como unha aliada que facilita a identificación e modificación de patróns de pensamento e comportamento, enriquecendo así o proceso educativo de maneira integral", sinala a nova doutora.

Como posibles liñas de investigación, nesta tese proponse:

Profundar en cada unha das técnicas de PNL e a súa aplicación no proceso de aprendizaxe
Profundar na linguaxe non-verbal e a súa importancia nos procesos de aprendizaxe
O papel das TRIC como oportunidade para os colectivos máis vulnerables.